Chociaż w niektórych przedsiębiorstwach rotacja pracowników jest czymś naturalnym, wynikającym ze specyfiki działalności, to w większości przypadków konieczność ciągłego rekrutowania i szkolenia nowych osób destabilizuje codzienną pracę w firmie. Dlatego warto wiedzieć, jakie są przyczyny rotacji pracowników, a także jak zapobiegać temu zjawisku.
Co to jest rotacja pracowników?
Rotacja (inaczej fluktuacja) pracowników jest to proces wymiany osób zajmujących dane stanowisko, czyli w praktyce, odejście lub zwalnianie członków zespołu, co skutkuje koniecznością znalezienia oraz zatrudnienia nowego personelu. Wyróżnia się rotację:
- dobrowolną – to pracownik decyduje o tym, że chce rozwiązać umowę z pracodawcą;
- wymuszoną – dotyczy sytuacji, gdy przedsiębiorstwo zwalnia pracownika bądź nie przedłuża mu umowy o pracy.
Dodatkowo rotacja może mieć charakter pożądany lub niepożądany. Pożądana rotacja następuje wtedy, gdy pracownik jest zwolniony lub sam rezygnuje ze stanowiska, na którym nie osiąga określanych efektów. Natomiast rotacja niepożądana ma miejsce, gdy odchodzi osoba, której praca ma pozytywny wpływ na rozwój firmy, także pod kątem finansowym.
Rotację pracowników można mierzyć i w razie potrzeby, wdrażać działania, które będą jej zapobiegać. Bierze się wtedy pod uwagę takie czynniki jak wskaźnik rotacji zatrudnienia, rezygnacji czy zwolnień.
Przyczyny rotacji pracowników
Przyczyn rotacji pracowników jest wiele, mogą mieć one zarówno charakter wewnętrzny, jak i zewnętrzny. Wśród najczęstszych powodów wymienia się wysokość wynagrodzenia. Inne motywy, dla których członkowie zespołu rezygnują z pracy to m.in.:
- zbyt duża ilość pracy, zwłaszcza jeśli wiąże się z nieadekwatną do ilości obowiązków płacą;
- monotonny, nużący charakter pracy, brak dywersyfikacji zadań;
- brak perspektywy awansu, podwyżki;
- brak możliwości dalszego rozwoju;
- nieprzyjazna atmosfera w pracy;
- atrakcyjna sytuacja na rynku pracy, zachęcająca do szukania nowego, potencjalnie korzystniejszego pod różnymi względami stanowiska (konkurencyjne oferty, a także headhunting podczas rekrutowania wysoko wykwalifikowanych pracowników).
Jak zapobiegać rotacji personelu?
Rotacja personelu wiąże się z koniecznością organizacji rekrutacji, a także szkoleń dla nowych pracowników. To czasochłonny i nie zawsze przynoszący od razu efekt proces, który może utrudniać działanie przedsiębiorstwa, a także prowadzić do strat finansowych.
Jak temu zapobiec? Jak zostało to już wcześniej wspominane, należy w głównej mierze monitorować wskaźnik rotacji, aby w porę zareagować, jeśli jego poziom okaże się zbyt wysoki. Może zajmować się tym dział HR lub zewnętrzny konsultant personalny z agencji rekrutacyjnej, który doradza również w takich sprawach jak rekrutacja, wdrażanie i motywowanie pracowników.
To, od czego trzeba zacząć, to znalezienie przyczyny rotacji, ponieważ tylko dzięki temu będzie można podjąć skuteczne działania. Konieczna może okazać się podwyżka wynagrodzenia, organizacja szkoleń i wyjazdów branżowych, czy wprowadzenie pozapłacowych benefitów, jak ubezpieczenie zdrowotne lub karta sportowa. Czasami problemem okazuje się osoba zajmująca kierownicze stanowisko, która wprowadza nieprzyjazną atmosferę. Wtedy warto pomyśleć o rotacji wymuszonej o charakterze pożądanym. I co najważniejsze, informacji o przyczynie niezadowolenia z pracy najlepiej szukać u źródła, poprzez regularne rozmowy i warsztaty z pracownikami.